İsim veya soyisim değiştirme hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Bu hakkın kullanımı Türk Medeni Kanununun 27. maddesinde belirtilmiştir.
Yazı İçeriği
TMK md. 27: Adın değişimi ancak haklı sebeplere dayanarak hakimden istenebilir.
Adın değiştirildiği nüfus siciline kaydedilir ve ilan edilir. Ad değişimiyle kişisel durumda değişiklik olmaz.
Ad değiştirilmesinden zarar gören kişi, isim değişikliğini öğrendiği günden itibaren başlayarak 1 yıl içerisinde kararın kaldırılması için dava açabilir.
Hangi Sebeplerle İsim veya Soyisim Değiştirilebilir ?
Maddeye göre isim ve soyisim değişimi ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir ancak bu haklı sebepler kanunda belirtilmemiştir. Ancak yargıtay kararlarında şu sebepler haklı sebep olarak görülmüştür:
- Kişinin sosyal yaşamında, nüfüs cüzdanında yazandan farklı bir isimle tanınması ve çağrılması.
- İsmin gülünç, anlamsız, söylenişi zor olması.
- Kişinin adının ahlaka, örf adet kurallarına aykırı olması.
- Kişinin isminin artık benimsemediği din veya uyruğa ilişkin değerler taşıması.
- Sahip olunan adın kötü bir olay, kişi veya suçla bağlantılı olması.
İsim ve Soy İsim Değiştirme Davalarında Görevli Mahkeme Hangisidir ?
İsim soyisim değiştirme davası için Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir.
İsim ve Soy İsim Değiştirme Davalarında Yetkili Mahkeme Hangisidir ?
Davacı davayı ikametgah bölgesinde bulunan Asliye Hukuk Mahkemesinde açar.
İsim ve Soyisim Değiştirme Davalarını Kimler Açabilir ?
Ad değiştirmek kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan ötürü davayı ancak kişinin kendisi veya vekaletname verdiği avukatı açabilir. Eğer davacı küçükse davacının velileri veya velilerin vekalet verdiği avukat davayı açabilir.
İsim veya Soyisim Değiştirme Davaları İçin Gerekli Evraklar
Asliye Hukuk Mahkemesine usulüne uygun biçimde yazılmış dilekçe ile başvurulur. (Dilekçenin usule uygunlugu Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer alan gereklilikleri yerine getirmesiyle sağlanır.)
İki Kere İsim veya Soy İsim Değiştirmek Mümkün Müdür ?
30 Mart 2012 tarihine kadar, Nüfus Hizmetleri Kanununun ilgili maddesine (36/1-b) göre nüfus kayıtlarında ancak 1 kez değişiklik yapılabilirdi. Anayasa mahkemesi bu hükmü 30.03.2012 tarihinde 2011 /34-48 sayılı kararı ile iptal ederek davanın iki kez açılabilmesinin önünü açmış oldu.Bu hükmün gerekçesinde dava hakkının bir kere ile sınırlandırılmasıyla hak arama özgürlüğüne müdahalede bulunulduğu belirtilmiştir. Ayrıca bu bir kerelik sınırlandırmanın, Anayasanın 17 ve 36. Maddelerine aykırılığı da belirtilmiştir.
Ad Değişikliği Dava Açmadan Nüfus Müdürlüğünden Yapılabilir mi ?
Nüfus hizmetleri kanununa eklenmiş olan geçici 11. Madde ile 24.12.2022 tarihine dek sadece aşağıdaki sebeplerden ötürü isim ve soyisim değiştirmek mümkündür.
- İsimde imla ve yazım hatası bulunması
- İsim ve soyismin genel ahlaka aykırılığı
- Soyadın memuriyet,rütbe,aşiret, yabancı ırk ve millet isimleri içermesi
Bu sebeplerin herhangi biri varsa isim değişikliği yapmak isteyen kişi ikametgah bölgesindeki Nüfüs Müdürlüğüne başvurur. Bu sebepler dışında dava açılmadan ad değiştirmek mümkün değildir. Yeni kimliklerde isim ekleme de mahkeme kararı dışında yapılamaz.
İsim ve Soyisim Davaları Ne Kadar Sürede Sonuçlanır ?
İsim soyisim değişimi davası, mahkemeden mahkemeye değişmekle beraber 3-5 ay kadar sürer. Dava genellikle tek celsede sonuçlanır.. Mahkeme kararını verdikten sonra gerekçe içeren kararını yazar.Karar yazıldıktan sonra davacı, dosyanın daha hızlı kesinleştirilmesi için istinafa feragat dilekçesi verebilir.
Davanın Hukuki Sonuçları Nelerdir ?
Eğer kişi babasının soyadını taşımak istemediğinden soyad değiştirme davası açarsa ve soyadı değişirse kişinin mirasçılık durumunda değişiklik olmaz. Babanın mirasçısı olmaya devam eder.
Evli erkeğin soyadı değiştiğinde eşinin de soyadı değişir. 18 yaşından küçük ve evlatlıkların soyadları ise hiçbir işleme gerek duymaksızın kendi değişir.
- Hukuk Fakültesi Öğrencisi
- Semina Sarımehmet
İlk ve orta eğitim öğretim hayatını Rize’de tamamlamıştır. Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü mezunudur. Hukuk eğitimini Maltepe Üniversitesi’nde almıştır. Halen Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku alanında yüksek lisans eğitimi görmektedir.
