Kira sözleşmelerinde kiralanan yerin geri verilmesi TBK’da 334. maddede düzenlenmiştir.
Yazı İçeriği
MADDE 334 – Kiracı kiralananı ne durumda teslim almışsa, kira sözleşmesinin bitiminde o durumda geri vermekle yükümlüdür. Ancak, kiracı sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu değildir.
Kiracının, sözleşmenin sona ermesi halinde, sözleşmeye aykırı kullanmadan doğacak zararları giderme dışında, başkaca bir tazminat ödeyeceğini önceden taahhüt etmesine ilişkin anlaşmalar geçersizdir.
Teslim Tutanağı Düzenlenmelidir
Kira sözleşmelerinde kiralanan yerin aynen iade edilme yükümlülüğü gündeme gelmektedir. Ancak kiralananın nasıl teslim edildiğine ilişkin ispat sorumluluğu taraflara bırakılmaktadır. Kiralanan yer bazen tamamen boş veya eksiklikleri olarak yeni kiracıya bırakılabilir. Bununla birlikte kiraya veren kişi kiralananı kiracıya dört dörtlük ve içerisinde fazlalıklarla da bırakılabilir. İleride karşınıza çıkabilecek hukuki süreçler için önlem almak mümkündür. Kira sözleşmesi imzalanırken kiralananın teslimi esnasında kiralananın durumunun ne olduğunun detaylı olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu durum kira sözleşmesinin içerisine yazılacak olan ek bir madde ile tespit edilebileceği gibi ayrıca bir tutanakla da hüküm altına alınabilir. Aynı şekilde kira sözleşmesi sona erdiğinde kiralanan taşınmaz kiracı tarafından kiraya verene teslim edilirken de kiralananın durumu hakkında teslim tutanağı düzenlenmelidir.
Kiracının Sorumlu Olduğu Eskimeler
Kira sözleşmelerinde kiralanan yerin aynı şekilde geri iade edileceğine dair hükümler bulunmaktadır. Ancak Türk Borçlar Kanunu kiralananın olağan eskimelerden dolayı kiracının sorumlu tutulamayacağını hüküm altına almıştır. Bu itibarla kira sözleşmelerinde yazılı olan özellikle ‘’boyalı teslim edilen kiralananın boyalı şekilde geri alınacağı’’ minvalinde maddeler kanunun emredici hükümlerine aykırı olacağı için geçersiz olacaktır. Nasıl ki otomotiv kiralamalarında kiralayan kişi otomobilin kendisine teslim anındaki aynı kilometrede teslim edilmesini istemeyeceği gibi, kiraya veren ev sahibide taşınmazın sanki hiç kullanılmamış gibi teslimini isteyemez.
Taşınmazın Teslim Edilmesi Nasıl Gerçekleşmelidir ?
Kiralanan taşınmazın teslimi mutlak suretle kiraya verene yapılmalıdır. Kiralananın anahtarları kiraya verene bizzat teslim edilmelidir. Yukarıda izah etmeye çalıştığımız gibi evin ne durumda olduğu tespit tutanağı ile yazılı hale getirilirken anahtarların teslim edildiğide bu tutanağa yazılmalıdır. Ancak uygulamada kiracılar anahtarı teslim etmeden doğrudan kiralananı boşaltmaktadırlar. Bu gibi durumlarda kiracılar kendi sorumluluklarının bittiğini düşünmektedir. Oysa ki kiracılar evin zilyetliğini devretmediği için kira ödeme yükümlülüğü devam eder. Bununla birlikte kiraya verenlerde bazı durumlarda anahtarları teslim almaktan kaçınmaktadır. Evin boyasını yenile, evde şu eksikliği gider gibi taleplerinin yerine getirildikten sonra anahtarları teslim alacağını bildirmektedir. Bu durumda yapılması gereken kiracının anahtarları notere bir tutanak karşılığında teslim etmesi ve bir ihtarname ile kiraya verene bu durumun bildirilmesi gerekmektedir. Bunun
Taşınmazın Anahtarlarının Teslim Edilmemesi Ne Gibi Sonuçlar Doğurabilir ?
Taşınmazın anahtarlarının teslim edilmesi hukuki anlamda taşınmazın zilyetliğinin devridir. Taşınmazın anahtarlarının teslim edilmediği durumlarda kira sözleşmesindeki kira ödeme borcu devam eder. Bunun yanında taşınmazın teslimi esnasında kiracıdan kaynaklanmayan eskimelerin, hasarların kiracıya yükletilmesi riski vardır. Hatta taşınmazın eski kiracıya kiralanan bedelden daha yüksek rakamla bir başkasına kiralanmış olması ve anahtarlarının teslim edilmemiş olması sebebiyle kira sözleşmesinin fesih edilmesi ihtimalinde kiraya veren eski kira sözleşmesi ile fesih edilen kira sözleşmesindeki arasında bulunan farkı anahtaları teslim etmeyen eski kiracıdan talep edebilecektir.
Taşınmazda Olağan Kullanım Dışında Oluşan Zararların Varlığı Durumunda Ne Yapılmalıdır ?
Kiralanan taşınmazın kiraya verene teslim edildiği esnada taşınmazda olağan kullanmanın dışında zararlar mevcut olabilir. Bu gibi durumlarda taşınmazın maliki taşınmazdaki eksikliklerin tespiti amacıyla derhal tutanak düzenleyerek bu durumu kiracıya yazılı olarak bildirir. Noter aracılığıyla bildirim yapmak ispat açısından çok önemlidir. Taşınmazın teslim alınmasından sonra bu işlemlere hemen başlanmalı ve eksiklikler kiracıya bildirilmelidir. Kiracıya bildirilmeden doğrudan dava yoluna başvurmak hukuka uygun değildir.
İlk ve orta eğitim öğretim hayatını Rize’de tamamlamıştır. Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü mezunudur. Hukuk eğitimini Maltepe Üniversitesi’nde almıştır. Halen Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku alanında yüksek lisans eğitimi görmektedir.
