Boşanmanın hukuki sonuçlarından biri de nafakadır. Türk hukukunda dört çeşit nafaka türü bulunmaktadır.
Yazı İçeriği
Yoksulluk Nafakası : Boşanma kararının kesinleşmesi sonrasında yoksulluğa düşecek olan tarafın ödeyecek olduğu nafaka türüdür. Yoksulluk nafakası tazminat yada ceza niteliğinde değildir. Yargıtay Genel Kurulu kararında ‘’boşanmadan sonra yoksulluğa düşecek olan tarafın koruma amacına yönelik olduğu içindir ki, boşanmış olan yoksul tarafa verilecek olan yoksulluk nafakası, hiçbir surette diğer tarafa yükletilen bir ceza veya tazminat niteliğinde değildir. Şayet böyle olsaydı, sadece boşanmada kusuru olan eşten istenebilmesi gerekirdi. Oysa ki kusursuz eş dahi yoksulluk nafakası ödemekle yükümlüdür. Yoksulluk nafakası bir bakıma evlilik birliği devam ettiği sürece söz konusu olan karşılıklı bakım ve geçindirme ödevinin devam ettirilmesi anlamı taşımaktadır.’’ şeklinde karar vermiştir. Hakim talep üzerine yoksulluk nafakasına karar verilebilir. Hakim önüne gelen dosyada yoksulluk nafakası talebi olmaksızın buna hükmedemez. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için boşanmaya karar verilmiş olması gerekmektedir.Boşanma talebi reddedilirse yoksulluk nafakasına karar verilemez.
Maddi tazminat ve manevi tazminat ile yoksulluk nafakasının ortak noktaları her birine karar verilebilmesi için boşanma kararının kesinleşmiş olması gerekmektedir.
Yoksulluk nafakası boşanma davası ile birlikte talep edilebilecek iken boşanma davası kesinleştikten sonra bir yıl içerisinde (hak düşürücü süredir.) ayrıca bir dava açmak suretiyle de talep edilebilir.
Yoksulluk nafakasını TMK 176’da kimlerin isteyebileceği belirlenmiştir. Bu boşanma davasında yoksulluğa düşen eştir. Kimin yoksul olduğunu tespit etmekte ise yargıtay kararları açıklama getirmiştir. Yargıtay kararlarına göre ‘’yeme, giyinme, barınma, sağlık, ulaşım, kültür, eğitim gibi bireyin maddi varlığını geliştirmek için zorunlu ve gerekli görülen harcamaları karşılayacak düzeyde geliri olmayanları yoksul olarak kabul etmek gerekmektedir.’’ şeklinde değerlendirme yapmıştır.
TMK 175. madde: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz. Yani eşit kusurlu eşe de yoksulluk nafakası bağlanabilmektedir. Maddi ve manevi tazminattan yoksulluk nafakasının ayrılan yönü budur. Maddi ve manevi tazminatta eşit kusurlu olan eş yararına tazminat takdir edilemiyordu. Ağır kusurlu eş yararına yoksulluk nafakası verilemez. Her iki tarafta kusursuz ise yoksulluk nafakasına hükmedilebilir.(bunu TMK 175/2’den anlıyoruz. Kanun koyucu burada nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz demek suretiyle ifade etmiştir. ) Bu durum maddi ve manevi tazminattan yoksulluk nafakasını ayırmaktadır. Çünkü maddi ve manevi tazminatta tazminata hükmedilebilmesi için kusurun olması gerekmektedir ancak yoksulluk nafakasında hükmedilirken kusur bulunması durumunda da nafakaya hükmedilebilir.) Diğer eşten daha az kusurlu olmak şartıyla, nafaka talep eden eşin kusurlu olması, nafaka talep edilmesini etkilemez.) Diğer eşten daha az kusurlu olmak şartıyla, nafaka talep eden eşin kusurlu olması, nafaka talep edilmesini etkilemez.
Yoksulluk Nafakasına Karar Verilebilmesinin Koşulları
- Talepte bulunulmuş olmalı.
- Boşanma kararı verilmeli ve karar kesinleşmiş olmalı.
- Talep eden eş, daha kusurlu olmamalı.
- Talep eden eş, boşanma yüzünden yoksulluğa düşme tehlikesiyle karşı karşıya olmalı.
- Yoksulluğa düşmesi kendi iradi hareketleriyle gerçekleşmemelidir.
Yoksulluk Nafakasının Miktarı Nasıl Belirlenir ?
Hakim belirler. bu belirlemeyi yaparken, nafaka ödeyecek eşin mali olanaklarıyla orantılı olarak belirleme yapılır. Bu aşamada nafaka isteyen eşin gelir ve gideriyle orantılı olarak belirleme yapılır. Bu aşamada nafaka isteyen eşin gelir ve giderleri de göz önünde tutulur. Talepte bulunacak eşin gelir ve giderleri de göz önünde tutulur. Talepte bulunan tarafın yoksulluğa düşmesi önleyecek ve normal şartlarda onun geçimine yetecek miktarda bir miktar tayin edilir. Talep edilen nafaka miktarı aşılarak yoksulluk nafakasına hükmedilmez.
Yoksulluk Nafakasının Süresi Nedir ?
Kural olarak yoksulluk nafakası süresizdir. Ancak bu konu çok tartışılmıştır. TMK 175. maddede geçen ‘’süresiz olarak’’ ifadesi Anayasa Mahkemesi’ne gitmiştir. Mahkeme 2012 yılında verdiği kararda ‘’söz konusu ibare ile boşanma nedeniyle yoksulluğa düşen eşe şartları bulunduğu sürece asgari yaşam ihtiyaçlarının karşılanmasının amaçlandığı yoksa her zaman ölünceye dek yoksulluk nafakası alacağı anlamının kastedilmediği’’ gerekçesiyle iptal istemini reddetmiştir. Buradan anlamamız gereken husus; kural olarak nafaka süresizdir ancak belirli şartların varlığı durumunda istisnai olarak nafakanın sona ermesi kanunda öngörülmüştür.
Yoksulluk Nafakası Hangi Şartlarda Sona Erer ?
Türk Medeni Kanunu 176/3. maddesinde irat biçiminde ödenmesine karar verilen maddi manevi tazminat veya nafaka, ‘’Alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da tarafların birinin ölümü halinde kendiliğinden kalkar. Alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi halinde mahkeme kararıyla kaldırılabilir.’’
Nafaka Arttırılabilir mi ?
Lehine nafaka hükmedilen eşi ekonomik şartlarının değiştiğini, ödenen nafakanın içinde bulunduğu ekonomik şartlar nedeniyle geçimini sağlamaya, ihtiyaçlarını karşılamaya yetmediğini ileri sürerek nafakanın arttırılması davası açabilir.
Aynı şekilde takdir edilen nafakanın azaltılması da mümkündür. Bunun için nafaka yükümlüsü eşin ekonomik şartlarının değiştiğini, ekonomik şartlarının değiştiğini,
- Yardım Nafakası : Yardım nafakasının boşanma davası ile herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır. Yardım nafakası yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan altsoy, üstsoy ve kardeşlere ödenen nafaka türüdür.
- İştirak Nafakası : Eş ile ilgili değildir reşit olmayan çocuklara ödenen nafaka türüdür.
- Tedbir Nafakası : Eş ve ergin olmayan çocuklara ödenen nafaka türüdür. Boşanma davası açılmadan veya boşanma davası açıldıktan sonra bu dava kesinleşinceye kadar talep edilebilir.
Çocuk İçin Nafaka Verilmesine Dair Dilekçe Örneği Burada!
Nafaka davasında çocuğa nafaka verilmesi ve nafakanın talep edilmesi için gerekli olan dilekçe “Burada Tıklayın” dilekçeyi indirebilir dilediğiniz gibi düzenleyebilirsiniz.
İlk ve orta eğitim öğretim hayatını Rize’de tamamlamıştır. Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü mezunudur. Hukuk eğitimini Maltepe Üniversitesi’nde almıştır. Halen Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku alanında yüksek lisans eğitimi görmektedir.
